Po okresie połogu
Po okresie połogu
Po tygodniu połogu pielęgniarka położnicza kończy pracę, a położna nie przychodzi już na wizyty domowe. Opiekę przejmują pielęgniarka pediatryczna i lekarz rodzinny. Około sześciu tygodni po porodzie możesz zgłosić się na wizytę kontrolną u położnej lub ginekologa.
Dla dziecka
Pielęgniarka pediatryczna
Między pierwszym a drugim tygodniem po porodzie pielęgniarka pediatryczna (pielęgniarka rejonowa) skontaktuje się z Tobą telefonicznie w celu umówienia wizyty domowej. Podczas tej wizyty spotkasz się z pielęgniarką, otrzymasz od niej informacje na temat Centrum Opieki zdrowotnej dla dzieci i młodzieży (JGZ) oraz na temat pierwszego okresu życia dziecka. JGZ będzie prowadzić kartotekę dziecka, a Ty będziesz mogła oczywiście zadać wszelkie nurtujące Cię pytania.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza rodzinnego?
Jeśli Twoje dziecko ma jakiekolwiek problemy fizyczne, skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub problemów fizycznych lekarz dziecięcy skieruje Cię do Twojego lekarza rodzinnego. W razie potrzeby lekarz dziecięcy skieruje Cię bezpośrednio do pediatry.
Co zrobić, gdy sytuacja nie jest najlepsza?
Czasami mogą zaistnieć sytuacje, w których sprawy z dzieckiem lub pozostałymi członkami rodziny nie układają się najlepiej. Również w takich przypadkach możesz skontaktować się z Centrum opieki dla dzieci i młodzieży GGD. Pracują tam specjaliści z wielu dziedzin, którzy mogą Ci pomóc, a ponadto funkcjonuje tam sieć, w ramach której w razie potrzeby można uzyskać pomoc i wskazówki.
Dla matki
Powrót do zdrowia
Początkowa regeneracja organizmu po porodzie trwa od sześciu do ośmiu tygodni. Pełny powrót do zdrowia może potrwać nawet kilka miesięcy. Przemiany zachodzące w Twoim ciele i w nowej sytuacji – w nowej rodzinie – wymagają dużo energii.
- Zmiany w krążeniu krwi. Być może z tego powodu będziesz zmuszona częściej oddawać mocz lub będziesz się bardziej pocić.
- Po sześciu tygodniach macica wraca do miednicy małej i waży już tylko 60 gramów. Do tego czasu nadal mogą występować krwawienia.
- Po około trzech dniach hormony ciążowe ulatniają się z organizmu i wytwarzane zostają inne hormony. Hormon prolaktyny stymuluje produkcję mleka w piersiach, a oksytocyna wyzwala jego wydzielanie. Często pojawia się obrzęk piersi.
- Hormon oksytocyny wywołuje również skurcze poporodowe i sprawia, że macica wraca do swoich poprzednich rozmiarów.
- Odbudowa dna miednicy, pochwy i ściany brzucha trwa od pięciu do ośmiu tygodni. Regeneracja mięśni ściany brzucha może potrwać kilka miesięcy. Warto szybko zacząć się ponownie ruszać (patrz część „Powrót do zdrowia”). Jednocześnie warto słuchać sygnałów płynących z Twojego ciała.
Szwy
Jeśli założono Ci szwy, możesz odczuwać ich skutki przez kilka pierwszych tygodni. Jeśli rana ulega zapaleniu, poinformuj o tym położną. Jeśli po upływie kilku miesięcy szwy nadal powodują problemy, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem rodzinnym.
Żywienie
Stosuj zróżnicowaną i pożywną dietę, bogatą w błonnik i utrzymuj regularne posiłki. Pamiętaj również, żeby pić wystarczającą ilość płynów, a co najmniej dwa litry dziennie.
Odpoczynek i aktywność fizyczna
Zarówno w okresie połogu, jak i po nim ważne jest, aby dużo odpoczywać. Dobrze rozplanuj wizyty położnicze i znajdź czas dla siebie, dziecka i partnera. Oprócz odpoczynku, ważna jest również aktywność fizyczna. Sprzyja to regeneracji organizmu. Dostępnych jest kilka ulotek z poradami dotyczącymi rekonwalescencji po porodzie. Poniżej znajdziesz porady i ćwiczenia od fizjoterapeutów:
- W ciągu pierwszych sześciu tygodni po porodzie wstawaj z łóżka i kładź się do niego w pozycji bocznej.
- Jak najszybciej po porodzie rozpocznij ćwiczenia mięśni dna miednicy. Delikatnie napinaj mięśnie dna miednicy i ponownie je rozluźniaj. Pobudzi to krążenie krwi, co sprzyja regeneracji dna miednicy. Możesz spokojnie wykonywać te ćwiczenia mięśni dna miednicy, nawet jeśli masz szwy: sprzyja to gojeniu się ran.
- Na początku, podczas zmiany pozycji i kaszlu, napinaj mięśnie dna miednicy i brzucha, a następnie rozluźniaj je. Przykładowe zmiany pozycji to: obracanie się w łóżku, podnoszenie się do pozycji siedzącej i wstawanie.
- Podczas stania: stój wyprostowana, z ciężarem rozłożonym na obu nogach. Kolana powinny być lekko ugięte.
Powyższa rada ma również zastosowanie po cesarskim cięciu. Należy pamiętać także o następujących kwestiach:
- Podczas kaszlu, kichania i śmiania się podtrzymaj ranę jedną lub dwiema rękami, a w razie potrzeby użyj ręcznika kąpielowego lub prześcieradła. Napnij przy tym mięśnie brzucha i dna miednicy.
Higiena ciała
Po porodzie możesz normalnie brać prysznic. Dopóki nadal krwawisz, nie powinnaś brać kąpieli. Należy również unikać stosowania tamponów. Po każdej wizycie w toalecie powinnaś dokładnie umyć ręce. Pamiętaj o zmianie podpasek higienicznych.
Aby uniknąć ryzyka infekcji, warto poczekać, aż krwawienie ustanie, a rana po operacji całkowicie się zagoi, przed rozpoczęciem współżycia seksualnego. Stosunek płciowy może być początkowo bolesny. To normalne, że potrzeba współżycia seksualnego w pierwszym okresie po porodzie nie jest zbyt duża. Może to dotyczyć zarówno Ciebie, jak i Twojego partnera. Jeśli stosunek płciowy w dalszym ciągu jest bolesny, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym.
Płodność i antykoncepcja
Kilka tygodni po porodzie możesz ponownie odbyć stosunek płciowy, ponieważ Twoja macica wróciła już do pełnej sprawności, a krwawienie ustało. Od tej chwili możesz ponownie zacząć miesiączkować, a co za tym idzie, znów jesteś płodna. Jeśli nie chcesz od razu ryzykować ponownego zajścia w ciążę, zastanów się, jak chcesz temu zapobiec.
Płodność bez świadomości o tym
Pierwsza miesiączka może pojawić się ponownie po 6 tygodniach. Może też nie pojawić się przez kilka miesięcy. Dzieje się tak często w przypadku karmienia piersią. Około 2 tygodnie przed rozpoczęciem miesiączki następuje owulacja. Oznacza to, że możesz być już płodna, nie zdając sobie z tego sprawy. Już cztery tygodnie po porodzie możesz ponownie zajść w ciążę. Dlatego warto pomyśleć o antykoncepcji tuż po porodzie. Pełne karmienie piersią (w tym karmienie w nocy) może znacznie zmniejszyć szanse na ponowne zajście w ciążę, ale jej nie wyklucza.
Z kim możesz się skontaktować?
Podczas ciąży lub połogu położna udzieli Ci szczegółowych informacji na temat różnych metod antykoncepcji. Podczas wizyty kontrolnej i sześć tygodni po porodzie temat ten zostanie ponownie poruszony. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat różnych środków antykoncepcyjnych, poproś o poradę swoją położną, lekarza rodzinnego lub ginekologa.
Możesz też odwiedzić poniższą stronę internetową poświęconą antykoncepcji, aby sprawdzić, która metoda antykoncepcji najbardziej Ci odpowiada.